برنامه زمانی واکسیناسیون گربه و معایب و مزایای واکسن

پیشرفت‌های اخیر در علم دامپزشکی منجر به افزایش واکسن‌های موجود برای گربه‌ها شده است. به طور مداوم در ایمنی زایی و اثربخشی واکسن پیشرفت‌هایی صورت می‌گیرد.

دامپزشکان به طور معمول واکسن‌های خاصی را برای همه گربه‌ها توصیه می‌کنند (که واکسن‌های اصلی نامیده می‌شوند) در حالی که بقیه واکسن‌ها با توجه به محیط و سبک زندگی گربه به صورت انتخابی‌ استفاده می‌شوند. در همه موارد، تصمیم‌گیری در مورد انواع واکسن‌ها و برنامه‌های واکسن که برای هر گربه مناسب است، نیاز به مشاوره حرفه‌ای دارد.

واکسن‌های اصلی، که توسط دامپزشکان برای همه بچه گربه‌ها و گربه‌ها توصیه می‌شود، شامل موارد زیر است:

•  پنلوکوپنی گربه: همچنین به عنوان آنتریت عفونی گربه یا دیستمپر گربه شناخته می‌شود که توسط پاروویروس گربه ایجاد می‌شود.
• رینوتراکئیت ویروسی گربه: همچنین به عنوان ویروس هرپس نوع 1 شناخته می‌شود.
• بیماری کلسی ویروسی گربه که توسط گونه‌های مختلف کلسی ویروس گربه ایجاد می‌شود.
• هاری ناشی از ویروس هاری گربه.

واکسن‌های دیگری نیز در بازار اغلب برای سایر بیماری‌ها وجود دارد ولی هنوز مطالعات علمی دقیقی از میزان اثر بخشی این واکسن‌ها صورت نگرفته و اکثر دامپزشکان توصیه‌ای بر تزریق این واکسن‌ها نمی‌کنند.

این واکسن‌های تایید نشده شامل بیماری‌های زیر می‌باشد:

• کلامیدیوز گربه‌ای ناشی از عفونت کلامیدوفیلا فلیس.
• مجموعه بیماری لوسمی گربه ناشی از ویروس لوسمی گربه.
• پریتونیت عفونی گربه ناشی از ویروس FIP یا کروناویروس گربه.

زمان شروع واکسیناسیون گربه‌ها و برنامه زمانی واکسن گربه

به طور کلی، بچه گربه‌ها برای اولین بار در سن بین شش تا هشت هفتگی واکسینه می‌شوند و دوزهای تقویت کننده در هفته‌های ده تا دوازدهم و دوباره در هفته‌های چهارده تا شانزدهم تزریق می‌شود. یک بچه گربه تا هفت تا ده روز پس از واکسیناسیون دوز دوم ایمنی کافی را بدست نیاورده است.

در گذشته، دامپزشکان واکسیناسیون یادآوری را برای گربه‌ها به صورت سالانه توصیه می‌کردند. با این حال، همانطور که در مورد واکسن‌ها بیشتر می‌آموزیم و آن‌ها را بهبود می‌بخشیم، توصیه‌های مربوط به دفعات تقویت کننده همچنان در حال تکامل هستند.

فاصله مناسب برای دوز‌های تقویت‌کننده با سبک زندگی فردی متفاوت است. اکثر گربه‌های بالغی که سری کامل واکسن‌های تقویت‌کننده را در زمان بچگی دریافت کرده‌اند، باید هر یک تا سه سال یک‌بار براساس ارزیابی خطر سبک زندگی و همچنین آلودگی منطقه زندگی واکسینه شوند.

یعنی اگر گربه شما در معرض خطر بیشتری برای قرار گرفتن در معرض بیماری است، برنامه واکسیناسیون مکرر (هر سال) ممکن است توصیه شود. مهم است که به طور کامل در مورد سبک زندگی گربه خود با دامپزشک خود صحبت کنید و برنامه واکسیناسیون مناسب را برای گربه خود تعیین کنید.

آیا واکسیناسیون همیشه از گربه محافظت می‌کند؟

واکسیناسیون از اکثریت قریب به اتفاق گربه‌ها محافظت می‌کند، اما تحت برخی شرایط، خرابی واکسن رخ می‌دهد. دلایل چنین اختلال در کارکرد یا به اصطلاح خرابی واکسن عبارتند از:

1. تغییرات بین گونه‌های مختلف ویروس این مشکل به‌ویژه در مورد عفونت‌های کلسی‌ویروس گربه‌سانی است، جایی که مانند سرماخوردگی در افراد، تعداد زیادی از گونه‌های مختلف وجود دارد. واکسن های موجود ممکن است فقط تا حدی در برابر برخی از  سویه‌های این ویروس محافظت کنند.
2. آنتی بادی‌های مشتق شده از مادر. بچه گربه‌ها آنتی بادی‌های مادری را از مادر (از طریق رحم قبل از تولد و از شیر در طول شیردهی) دریافت می‌کنند. مادری که به خوبی واکسینه شده است، آنتی بادی‌ها را به بچه گربه‌اش منتقل می‌کند و این آنتی بادی‌ها از بچه گربه آسیب پذیر در برابر این بیماری‌ها برای دو یا سه ماه اول زندگی محافظت می‌کند. با این حال، در طول همین دوره، آن آنتی بادی های مادر می توانند اثرات واکسیناسیون بچه گربه را مختل کنند، همان طور که می‌توانند عفونت واقعی را مسدود کنند. این اثر مسدود کننده به مرور زمان با ناپدید شدن تدریجی آنتی بادی های مادر کاهش می‌یابد. از آنجایی که این بازه زمانی بین بچه گربه‌ها متفاوت است، واکسن‌های تقویت کننده اغلب تا زمانی که بچه گربه بزرگتر شود توصیه می‌شود.
3. گربه در زمان واکسیناسیون استرس داشته باشد یا کاملاً سالم نباشد. استرس می‌تواند از پاسخ خوب به واکسیناسیون جلوگیری کند. به همین دلیل، بهتر است اجازه دهید یک بچه گربه به مدت پنج تا هفت روز قبل از تزریق واکسن در خانه جدید خود مستقر شود. قبل از تزریق واکسن، دامپزشک شما یک معاینه فیزیکی کامل انجام می‌دهد تا مطمئن شود که هیچ نشانه‌ای از بیماری بالینی وجود ندارد.
4. سیستم ایمنی گربه ضعیف یا ناتوان باشد. این می‌تواند به دلیل برخی بیماری‌های دیگر یا عوارض مرتبط با افزایش سن رخ دهد.

معایب واکسیناسیون گربه

خطرات بسیار کمی برای واکسیناسیون در گربه‌ها وجود دارد. دامپزشک شما می‌تواند در مورد جزئیات خاص در مورد حیوان خانگی شما به شما توصیه کند.

ممکن است متوجه شوید که گربه شما یک یا دو روز پس از واکسیناسیون اشتهای خود را به طور موقت از دست داده یا سرزندگی کمتری دارد، اما این مشکل طی 24 تا 48 ساعت برطرف می‌شود.

تعداد بسیار کمی از گربه‌ها ممکن است به یک یا چند جزء واکسن حساسیت داشته باشند و عوارض جانبی جدی تری مانند مشکل در تنفس، استفراغ یا اسهال داشته باشند. در صورت بروز این علائم، فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید.

شکل نادری از سارکوم بافت نرم که به نام فیبروسارکوم مرتبط با واکسن یا فیبروسارکوم محل تزریق شناخته می‌شود، با واکنش به اجزای واکسن یا دارو در تعداد بسیار کمی از گربه‌های حساس ژنتیکی مرتبط است. اما مزایای واکسیناسیون تا حد زیادی از این خطرات کوچک بیشتر است. پس توصیه بر این است تا حتما واکسیناسیون را انجام دهید.

جمع­‌بندی

با توجه به مطالب ذکر شده در بالا حتماً توصیه بر این است که گربه خود را از دو ماهگی برای شروع برنامه واکسیناسیونش به دامپزشک ببرید و حتماً دوز‌های واکسنش را به موقع و سر وقت تزریق کنید.

واکسن‌های سه‌گانه علیه بیماری‌های ویروسی پنلوکپنی، هرپس و کلسی می‌باشد و واکسن هاری نیز علیه این بیماری می‌باشد. با تزریق این واکسن‌ها گربه خانگی خود را از خطر بیماری‌های کشنده رایج در ایران در امان نگه خواهید داشت. و نکته آخر اینکه حتماً حواستان به عوارض بعد واکسن توجه کنید و در صورتی که علائم شدیدی مشاهده کردید که در بالا ذکر شد سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید.