دلایل بی نطفه بودن تخم پرندگان چیست؟

ناباروری در پرندگان عبارت است از عدم موفقیت یک جفت واقعی در تولید تخم با جنین زنده. این مسئله با قابلیت جوجه درآوری پایین که در آن تخم‌های بارور موفق به جوجه ریزی موفق نمی‌شوند متفاوت است.

عوامل زیادی باعث بی نطفه بودن تخم پرندگان می‌شود که در ادامه به بررسی هرکدام از این عوامل می‌پردازیم.

مهم‌ترین دلایل بی نطفه بودن تخم پرندگان

عواملی که می‌توانند باعث بی نطفه بودن تخم پرندگان و عدم موفقیت در جوجه آوری می‌شوند به شرح زیر هستند:

• تغذیه

عدم وجود یا عدم بالانس کلسیم، سدیم و انرژی ناکافی در رژیم غذایی پرندگان می‌تواند مستقیماً در تخم‌گذاری و باروری پرندگان اختلال ایجاد کند. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف بیش از حد روی در جیره غذایی می‌تواند باعث ناباروری شود.

چاقی پرندگان نیز باعث کاهش تخمک‌گذاری به‌ویژه در طوطی آمازون‌ها و ماکائوها می‌شود. افزایش تنوع غذاها و مغذی کردن جیره باعث افزایش درصد باروری می‌شود. تغذیه با دانه‌های حاوی آفلاتوکسین علاوه بر مشکلات عدیده‌ای که برای سلامتی پرنده به‌وجود می‌آورد می‌تواند باعث ناباروری و یا به‌وجود آمدن تخم‌های‌ بدون نطفه شود.

• ژنتیک

هم‌خونی در بین پرندگن می‌تواند منجر به کاهش کیفیت نطفه شود، همچنین رفتار جفت‌گیری غیرعادی و وجود نقص‌های فیزیکی برخی از گونه‌های پرندگان که قادر به جفت گیری صحیح نیستند نیز از عوامل مؤثر در بی نطفگی و عملیات جفت گیری ناموفق هستند.

• شرایط فیزیکی

سن و تجربه پرندگان:

مرغ ها با ذخایر محدودی به دنیا می‌آیند و باروری در پرندگان پیر به تدریج کاهش می‌یابد تا در نهایت تخم‌گذاری آنها متوقف شود. از طرفی پرندگان جوان نیز ممکن است هنوز برای تولید تخم‌های بارور خیلی جوان باشند و تخم‌های نابارور و ناموفقی داشته باشند.

سلامت کلی والدین :

وضعیت سلامتی ضعیف منجر به کاهش باروری یا مرگ جوجه‌ها در داخل تخم می‌شود.

استفاده بیش از حد از داروها:

به عنوان مثال، داکسی سایکلین در میان عوارض جانبی خود، کاهش باروری جنس نر را ذکر می‌کند.

 اختلالات فیزیکی جنس نر:

در خصوص این مورد می‌توان گفت که جنس نر نمی‌توان به درستی در بالای ماده برای جفت شدن تعادل برقرار کند.

عامل زمان:

قابلیت جوجه ریزی در تخم‌ها با گذشت زمان کاهش می‌یابد. هر چه زودتر جوجه‌کشی پس از تخم‌گذاری آغاز شود، شانس موفقیت بیشتر است.

• عوامل اجتماعی

اشتباه در انتخاب جفت که منجر به قراردادن دو همجنس در کنار هم می‌شود. در این صورت دو ماده تخم گذاشته و آنها را جوجه کشی می‌کنند اما تخم بدون نطفه بوده و پوچ است. دو نر نیز بدون هیچ گونه تخمی جفت گیری می‌کنند و مراحل لانه سازی را نیز حتی انجام می‌دهند اما در نهایت هیچ تخم و جوجه‌ای وجود نخواهد داشت.

از طرفی دیگر زمان اضافی صرف شده در دفاع از قلمرو در برابر تهدیدات یا رقبای احتمالی می‌تواند منجر به کاهش باروری یا بی نطفه بودن تخم پرندگان شود.

اگر پرندگان تحت فشار حضور انسان قرار گیرند نیز این امر باروری آنها را محدود می‌کند.

در طول فصل تولید مثل، مهم است که مزاحمت‌هایی مانند بازدیدکنندگان، وجود سگ‌های پر سر و صدا و همچنین شکارچیانی مانند گربه‌ها، پرندگان شکاری، جوندگان و مارها را محدود کنید تا باروری موفقی را شاهد باشید.

• شرایط محیطی

تغییرات شدید دما ممکن است باعث ناباروری موقت شود. اگر تخم‌ها به طور مصنوعی انکوبه می‌شوند، انکوباتور را در یک محیط پایدار قرار دهید. در حالت ایده آل، انکوباتورها باید در اتاقی قرار گیرند که دمای آن در حدود 21 درجه سانتی گراد باقی بماند. با این حال، بیشتر انکوباتورها (از جمله Mini Advance) می‌توانند در طیف دمایی 15.5 الی 26  درجه سانتی گراد کار کنند.

توجه داشته باشید که محیطی که در معرض تابش نور است دائما دمایش بالا می‌رود که این امر جوجه آوری را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

چه عللی باعث ناباروری و بی نطفه بودن تخم‌ها در پرندگانی که قبلا بارور بوده‌اند می‌شود؟

تغییر هر عاملی در محیط زندگی پرندگان اعم از تغذیه، محل قفس، استرس در محیط، تغییرات دمایی و .... می‌تواند باعث تغییر در شرایط باروری و ایجاد تخم های بی نطفه گردد. باید در اسرع وقت عامل را شناسایی کرد و نسبت به برطرف کردن آن اقدام نمود زیرا اهمال در این مورد می‌تواند حتی منجر به ناباروری دائمی در پرندگان شود.

کلام پایانی

پرندگان بسیار حساس هستند، کوچک‌ترین تغییر در سبک زندگی و محیط زندگی آنان به راحتی می‌تواند باعث بروز بیماری و متعاقبش ناباروری آنان شود که همین مسئله بیانگر اهمیت ایجاد محیط زندگی و شرایط تغذیه‌ای ایده‌آل و با ثبات برای پرندگان است.

در آخر در صورت وجود هرگونه سؤال از بخش دامپزشک آنلاین و یا مشاوره تلفنی دامپزشکی با کارشناسان آی پت در ارتباط باشید.