ورم شکم گربه - علت و درمان

 

اگرچه مشکلات گوارشی، از علل رایج ورم شکم در گربه‌ها هستند، اما علل زیادی وجود دارد که می‌تواند باعث این علامت شود.

برخی از این علل به راحتی قابل درمان هستند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند تهدیدی برای زندگی باشند. به همین دلیل، بسیار مهم است که به علایم و شرایط ورم شکم گربه‌ها توجه کنیم.

یکی از مهمترین عوامل این است که آیا شکم نرم است یا سفت، همچنین ضروری است که بررسی کنیم گربه علائم دیگری مانند بی‌حالی، اسهال یا کاهش اشتها دارد یا خیر.

در اینجا ما به بررسی دلایل مختلف ورم شکم در گربه‌ ها می‌پردازیم. اگرچه ما به علل تورم شکم در گربه‌ها می‌پردازیم، بسیار مهم است که این علامت توسط دامپزشک تشخیص داده شود.

فهرست:

• پریتونیت عفونی گربه‌
• نارسایی احتقانی قلب
• تومور
• هیپوآلبومینمی
• آسیب شکمی
• پیو پریتونئوم

پریتونیت عفونی گربه‌

پریتونیت عفونی گربه‌ (FIP) یک بیماری ویروسی است که گربه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری به عنوان یک فرآیند پیشرونده، ناتوان‌کننده و تقریباً کشنده شناخته می‌شود. این عفونت توسط نوعی RNA ویروس، به ویژه کروناویروس گربه‌ (FCoV) ایجاد می‌شود.

این ویروس به سلول‌های روده‌ای گربه وارد شده و در آنجا تکثیر می‌شود. این فرآیند معمولاً منجر به اسهال خفیفی می‌شود که خود به خود محدود می‌شود. در کمتر از 20٪ گربه‌ها، ویروس جهش می‌یابد. این جهش به ویروس اجازه می‌دهد که ماکروفاژها را آلوده کند و در سراسر بدن پخش شود.

ورم شکم در شدیدترین فرم پریتونیت عفونی گربه‌ رخ می‌دهد. در موارد FIP، شکم گربه می‌تواند بسته به نوع FIP موجود، سفت، محکم یا نرم باشد. این فرم‌ها به شرح زیر دسته‌بندی می‌شوند:

• FIP تَر:

گربه دچار آسیت می‌شود، یعنی تجمع مایع که نتیجه‌ی پاسخ ایمنی است زیرا رگ‌های خونی به داخل حفره‌ی شکمی نشت می‌کنند. این مایع در لمس نرم است، اما اگر بافت فیبری در ناحیه تشکیل شود، ممکن است محکم‌ به نظر بیاید.

• FIP خشک:

• گرانولوم‌ها توسط سلول‌های التهابی در نتیجه ی پاسخ ایمنی تشکیل می‌شوند. این گرانولوم‌ها می‌توانند بزرگ یا کوچک باشند، اما در لمس سفت هستند.

FIP تر به عنوان تهدیدی جدی تر برای زندگی در نظر گرفته می‌شود، اما هر دو فرم FIP بسیار جدی هستند و می‌توانند باعث تورم شکم گربه شوند. نفوذ ماکروفاژها به بافت‌های اطراف رگ‌های خونی می‌تواند کمپلکس های ایمنی را در همان رگ‌ها رسوب دهد و همچنین به اندوتلیوم عروق آسیب برساند. در 60٪ از گربه‌ها، آسیت بدون درد همراه با ترشحات زرد رنگ به دلیل محتوای بالای آلبومین رخ می‌دهد.

اقدامات لازم در صورت تورم شکم ناشی از FIP

درمان مستقیمی برای پریتونیت عفونی گربه‌ وجود ندارد. مدیریت علائم تنها راه کاهش تورم شکم و تقویت سیستم ایمنی بدن گربه در مقابل ویروس است. این مدیریت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• غذای غنی از پروتئین
• تجویز ویتامین‌ها
• مایع‌درمانی برای جایگزینی مایعات
• تزریق دگزامتازون به داخل حفره‌ی شکمی برای جلوگیری از افیوژن
• تزریق آنتی‌بیوتیک‌ها
• تزریق داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی

شایان ذکر است که در سال‌های اخیر دو داروی با اثربخشی و ایمنی خوب برای درمان FIP مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. این داروها شامل رمدسیویر و آنالوگ نوکلئوزیدی GS-441524 هستند، که دومی ترکیب والد اولی است.

نارسایی احتقانی قلب

ممکن است ورم شکم گربه را با بیماری قلبی مرتبط نکنیم، اما این دو مستقیماً به هم مرتبط هستند. نارسایی احتقانی قلب در گربه‌ها باعث می‌شود قلب نتواند خون و اکسیژن لازم را برای بدن گربه تأمین کند. در گربه‌ها، کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک، بیماری قلبی است که معمولاً مسئول این مشکل است. این بیماری شامل ضخیم شدن دیواره‌های قلب می‌شود و باعث می‌شود که نتوانند به درستی پر از خون شوند تا به بدن پمپاژ شود.

وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است بدن گربه شروع به تجمع مایع در ریه‌ها یا شکم کنند. این موضوع باعث تورم شکم می‌شود که در لمس نرم است. علاوه بر این، گربه‌هایی که به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک مبتلا هستند، ممکن است علائم بالینی زیر را نشان دهند:

• ضعف
• بی‌حالی
• از دست دادن اشتها
• فشار خون بالا
• تنفس سریع و دشوار

اقدامات لازم در صورت ایجاد تورم شکم به دلیل نارسایی احتقانی قلب

علاوه بر تخلیه‌ی افیوژن‌ها یا استفاده از دیورتیک‌ها، باید مشکلات اصلی مرتبط با کاردیومیوپاتی کنترل شوند. به عنوان مثال، آملودیپین برای کنترل فشار خون بالا استفاده می‌شود. برای کاهش بار کاری قلب، ممکن است از داروهای مهارکننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) استفاده شود. آرام‌بخش‌های عضلات قلبی مانند بتابلاکرها نیز می‌توانند در کنترل فشار خون بالا و کاهش ضربان قلب کمک کنند.

تومور

تورم شکمی در گربه‌ها همچنین می‌تواند به دلیل تومورها ایجاد شود. نوع تومور از جمله مکان و اندازه آن می‌تواند بر قوام آن تأثیر بگذارد. به همین دلیل، ممکن است شکم گربه به دلیل نوع خاصی از تومور نرم باشد، اما در موارد دیگر سخت باشد. برخی تومورهای شکمی می‌توانند باعث آسیت یا افیوژن شکمی در گربه‌ها شوند. تشخیص این موضوع زمانی انجام می‌شود که نمونه‌ای از مایع، تحلیل شده و سلول‌های توموری شناسایی شوند.

در گربه‌ها، توموری که می‌تواند بیشتر از بقیه باعث ایجاد افیوژن شکمی شود، لنفوسارکوم است. تورم نرم زمانی رخ می‌دهد که این تومور در داخل حفره‌ی شکمی پاره شود.

برخی از علائم لنفوسارکوم روده‌ای در گربه‌ها شامل موارد زیر است:

• استفراغ
• اسهال
• افزایش تشنگی و ادرار
• بی‌حالی
• کاهش وزن
• بی‌اشتهایی

برای درمان این مشکل، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و یا جراحی باید انجام شود. این مورد باید توسط دامپزشک تشخیص داده شود. از آنجایی که این نوع تومور سرطانی بدخیم است، گربه بدون درمان خواهد مرد.

هیپوآلبومینمی

هنگامی که یک گربه شکم متورم و نرم دارد، ممکن است شکم حاوی مایع شفاف و آب مانند با چگالی کمتر از 1013 و کمتر از 1 گرم در دسی‌لیتر باشد. این مایع در حین سانتریفیوژ عملاً رسوب ایجاد نمی‌کند و در اسمیر نیز تقریباً هیچ سلولی وجود ندارد.

این مایع به عنوان ترانسودای خالص شناخته می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که هیپوآلبومینمی (یعنی کمبود پروتئین آلبومین) وجود دارد. زمانی که پروتئین‌های کلی گربه کمتر از 2 گرم در دسی‌لیتر باشند، گربه هیپوآلبومینمیک در نظر گرفته می‌شود.

این کاهش یا کمبود تولید آلبومین ممکن است به دلایلی مانند موارد زیر باشد:

• بیماری‌های کبدی
• بیماری‌هایی که گلومرول کلیه را تحت تأثیر قرار می‌دهند
• انتروپاتی‌های از دست دهنده پروتئین

برای درمان هیپوآلبومینمی در گربه‌ها و کاهش تورم نرم شکم، باید سطوح این پروتئین به حالت عادی برگردانده شود. این علاوه بر کنترل بیماری یا پاتولوژی خاصی است که باعث کاهش سطح آلبومین در گربه شده است.

افزایش سطح آلبومین می‌تواند از طریق مایع‌درمانی انجام شود. این مایع ممکن است حاوی کلوئیدهای مصنوعی مانند ژلاتین مایع اصلاح شده، دکستران‌ها یا محلول‌های HES (هیدروکسی‌اتیل نشاسته) باشد. انتقال پلاسمای خون یا خون کامل نیز می‌تواند کمک کند، اگرچه این انتقال‌ها همیشه باید با آزمایش گروه خونی انجام شود تا از ناسازگاری‌ها جلوگیری شود.

آسیب شکمی

گاهی نیز این تورم نرم ممکن است مایع درون آن خونی و کدر باشد. این نشان‌دهنده‌ی وجود مقدار زیادی گلبول قرمز است.

وجود خون در حفره‌ی صفاقی شکم به عنوان هموپریتونئوم شناخته می‌شود. این وضعیت معمولاً به دلیل پارگی یک عضو مهم مانند طحال، کبد یا کلیه رخ می‌دهد. هموپریتونئوم بدون تروما بسیار نادر است. ممکن است در مواردی که تومور در حفره‌ی شکمی پاره شده یا به دلیل کوآگولوپاتی رخ دهد.

به عنوان نتیجه‌ای از تروما، ممکن است کایلوآبدومین نیز رخ دهد که در این صورت مایع کدر، شیری و سفید به نظر می‌رسد. اگرچه این مورد در گربه‌ها نادر است، اما ممکن است به دلیل پارگی عروق لنفاوی در نتیجه‌ی تروما رخ دهد.

یورو پریتونئوم نیز می‌تواند پس از تروما رخ دهد و می‌تواند دلیل تورم شکم نرم در گربه باشد. این وضعیت شامل تجمع ادرار در حفره‌ی صفاقی گربه‌هاست که از مثانه، میزراه پروگزیمال، کلیه یا میزنای منشا می‌گیرد. در بیشتر موارد تروما، این وضعیت معمولاً به دلیل پارگی مثانه رخ می‌دهد. ادرار در حفره‌ی شکمی بسیار خطرناک است زیرا باعث تحریک شیمیایی و تغییرات متابولیک شدید می‌شود.

در این موارد، درمان جراحی است. جراح دامپزشکی سعی خواهد کرد آسیب ارگان را درمان می کند، اگرچه بسیاری از این موارد عواقب مرگباری برای گربه دارند.

پیو پریتونئوم

یک گربه با شکم متورم و نرم، پیو پریتونئوم را زمانی نشان می‌دهد که مایع شکمی زرد مایل به سفید و کدر است. این وضعیت نشان‌دهنده‌ی وجود چرک در حفره‌ی شکمی است. این امر به دلیل وجود سلول‌های التهابی و باکتری‌ها در رسوب می‌باشد.

علل اصلی که پیو پریتونئوم در گربه‌، شامل موارد زیر است:

• سوراخ شدن دستگاه گوارش
• سوراخ شدن رحم به دلیل پیومتر در ماده‌ها
• پارگی آبسه‌ها
• پریتونیت باکتریایی

با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های مخصوص و داروهای دیگر، علت ایجاد پیو پریتونئوم در گربه‌ها، باید کنترل شود. بسته به علت زمینه‌ای، ممکن است نیاز به جراحی باشد. به عنوان مثال، سوراخ‌ها ممکن است به صورت جراحی ترمیم شوند.

این مقاله فقط برای افزایش آگاهی است و به این اجازه را نمی‌دهد که برای حیوان خانگی خود دارو تجویز کنید یا تشخیص پزشکی بدهید. اگر حیوان خانگی شما هرگونه مشکل یا دردی دارد، حتماً او را به دامپزشک ببرید.