531
نژادهای سگ مصری
فهرست نژادهای سگ مصری
در مورد منشاء برخی از نژادهای سگ مصری، بحثهایی وجود دارد. بر اساس اطلاعات فدراسیون جهانی سگها (FCI)، هیچ سگی به عنوان سگی از منشاء مصری شناخته نمیشود. دلیل این موضوع، قدمت بسیار زیاد نژاد این سگها است. اگرچه حیوانات موجود در فهرست نژادهای سگ مصری ما اصالتاً از مصر هستند، اما این نژادها معمولاً بعداً در کشورهای دیگر توسعه یافتهاند. ما میدانیم که برخی سگها نه تنها از مصر منشأ دارند، بلکه به وضوح در فرهنگ باستانی مصر اهمیت زیادی داشتهاند. این موضوع را میتوان در سنگ نگارهها که سگهایی با ظاهر مختلف را نشان میدهند، مشاهده کرد، شاید بهویژه در تصاویری از آنوبیس، خدای دنیای زیرین که بدن انسان و سر سگ داشت.
هیچکدام از نژادهای سگ مصری که در فهرست ما آمدهاند، بدنهای انسانی ندارند، اما این به این معنی نیست که آنها به نوبه خود جذاب نیستند. در ادامه با شش نژاد سگ که ارتباط نزدیکی با مصر باستان دارند آشنا میشوید، همراه با اطلاعاتی در مورد شخصیت و مراقبت از آنها و همچنین تصاویری که نشان میدهند چه شکلی دارند.
۱. فارو هاند 
نام این نژاد سگ بهطور مستقیم به اصالت مصری آنها اشاره دارد و نام خود را از پادشاهان مصر باستان گرفته است. این تنها نام آنها نیست که این دوره را تداعی میکند، بلکه ظاهرشان نیز شبیه به سر آنوبیس، خدای سگ مصری است. این موضوع در چارچوب باریک بدن، گوشهای ایستاده و پوزه نوک تیز آنها مشاهده میشود. اگرچه توسعه اصلی این نژاد عمدتاً در کشور مالتا انجام شده است، فارو هاند یکی از اولین نژادهایی است که وقتی به نژادهای سگ مصری فکر میکنیم به ذهن میآید.
فارو هاندها سگهایی با رفتاری دوستانه هستند که به صاحبین خود وفادارند، اما همچنین نسبتاً مستقل هستند. آنها پر از انرژی هستند و از نظر جسمی بسیار مقاوم هستند. مهارتهای شکار آنها بسیار ماهرانه است، بهطوری که آنها به اجتماعی سازی مناسبی نیاز دارند تا بتوانند بهطور مسالمتآمیز با دیگر حیوانات در خانه همزیستی کنند. این سگ همیشه هوشیار است و میتواند بسیار پر سر و صدا باشد، اما آنها همچنین بسیار هوشمند هستند و به خوبی به آموزش و تربیت پاسخ میدهند.
مشکلات سلامتی شایع در سگهای فارو هاند معمولاً مربوط به سیستم اسکلتی عضلانی آنها هستند. این مشکلات شامل دیسپلازی مفصل ران و جابجایی مفصل زانو هستند.
۲. سالوکی 
سالوکی یک سگ سایت هاند(Sighthound) است که اصالتاً از مناطق مختلف خاورمیانه است. به مدت هزاران سال از آنها به عنوان سگهای شکار استفاده میشد، زیرا آنها سرعت و دقت بالایی در شکار انواع طعمهها داشتند. در سنت عربی، سالوکیها نمیتوانستند خرید و فروش شوند. آنها فقط بهعنوان هدیهای برای نشان دادن افتخار به دیگران داده میشدند و بسیاری از آنها به اروپاییها داده شدند که این نژاد را به سراسر جهان معرفی کردند. در سال 1923، اولین استاندارد نژاد رسمی سالوکی در اروپا تعیین شد.
این سگ با بدنی متناسب و ورزشی، پاهای بلند و باریک و پوزهای کشیده، ظاهری مشابه به سر آنوبیس دارد. آنها موهایی کوتاه و نرم دارند که میتواند تقریباً هر رنگی باشد. رایجترین نوع سالوکی دارای پرزهایی در گوشها، پشت پاها و دم است. این پرزها در نوع مو کوتاه دیده نمیشود.
از نظر شخصیت، آنها مستقل، حساس و زرنگ هستند. آنها نسبت به غریبهها کمی بیاعتماد هستند، اما به ندرت پرخاشگر میشوند. اگر به خوبی اجتماعی سازی شوند، میتوانند بسیار مهربان و دوستداشتنی با نزدیکان خود باشند.
سالوکی یک حیوان مقاوم و با دوام است که تمایل کمی به ابتلا به بیماریهای جدی دارد. در برخی موارد مشکلات چشمی مانند گلوکوم یا آتروفی شبکیه پیشرونده در این نژاد دیده شده است. ویزیتهای سالانه دامپزشکی توصیه میشود.
۳. باسنجی 
باسنجی یک نژاد سگ با اندازهای کوچک تا متوسط است که وزن آن حدود ۱۰ کیلوگرم است. منشاء این نژاد به مصر باستان برمیگردد، جایی که باسنجیها همراهان وفادار فرعونها بودند. در واقع، گمان میرود که این نژاد قدیمیترین نژاد سگ در جهان باشد. به مرور زمان، این نژاد به سمت جنوب گسترش یافت و بیشترین توسعه آن در آفریقای مرکزی اتفاق افتاد. در آنجا این سگها به خاطر زرنگی و توانایی شکار و از بین بردن آفات تهدید کننده دامها بسیار ارزشمند بودند.
ویژگیهای فیزیکی خاص باسنجی شامل گوشهای نوک تیز و خمیده، دم پیچخورده و پیشانی چینخورده است. این ویژگیها باعث میشود باسنجی کاملاً شناختهشده باشد. بدن او در مقایسه با اندامهای بلندش، کوتاه است و گوشهای آن مثلثی و ایستاده است، که به باسنجی ظاهری همیشه هوشیار میدهد.
علاوه بر ظاهر فیزیکی، باسنجی به خاطر صدای منحصر به فرد خود شناخته میشود. برخلاف بیشتر سگها، آنها پارس نمیکنند. بلکه صدای عجیبی مانند سوت میدهند که به یودل شباهت دارد. این به دلیل موقعیت لارنکس و بندهای صوتی آنها است.
باسنجی یک سگ مستقل است که معمولاً با غریبهها کمی بیاعتماد است، اما بسیار شجاع است. آنها به اجتماعی سازی اولیه نیاز دارند تا بتوانند به درستی با دیگر حیوانات و افراد ارتباط برقرار کنند. گفته میشود که آنها حساسیت «گربهای» دارند. چابکی زیاد آنها باعث میشود که بتوانند ارتفاعات زیادی بپرند و حتی درختها را بالا بروند. آنها با صاحبین خود بسیار مهربان هستند و از یادگیری مهارتهای جدید لذت میبرند. چاقی یک مشکل رایج است، بنابراین رژیم غذایی و فعالیت آنها نیاز به توجه دقیق دارد.
۴. ایبیزا هاند
از نام این نژاد سگ نمیتوان انتظار داشت که از مصر باشد، اما میتوان سگهایی را که به این نژاد شباهت دارند، در نقاشیهایی روی مقبرههای فرعونها که به بیش از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد بازمیگردند، مشاهده کرد. به نظر میآید که توسعه اولیه این نژاد در مصر آغاز شده است و سپس توسط فنیقیها به جزایر بالئاری منتقل شده است. در اینجا بود که این نژاد به ایبیزا هاند امروزی که میشناسیم، توسعه یافت.
این نژاد لاغر، مقاوم و پرانرژی هستند. آنها به تحریکات جسمی و ذهنی زیادی در طول روز نیاز دارند. این سگها مهربان، صبور، اجتماعی و وفادار به صاحبین خود هستند. آنها از پیادهرویهای طولانی در طبیعت لذت میبرند و معمولاً تحمل زیادی نسبت به کودکان و دیگر حیوانات دارند. مانند بسیاری از دیگر نژادهای سگ مصری، آنها معمولاً کمی با غریبهها محتاط هستند. اجتماعی سازی و آموزش مناسب بسیار مهم است.
یک افسانه رایج این است که ایبیزا هاند در برابر لیشمانیوز ایمن است. به همین دلیل، بسیاری از افراد سگهای خود را واکسینه نمیکنند. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد آنها تا حدی در برابر اثرات گزش پشههای شنخوار مقاوم هستند و سیستم ایمنی آنها سریع عمل میکند. اما آنها کاملاً ایمن نیستند و بسیاری از افراد ممکن است عواقب بسیار جدی این بیماری را تجربه کنند. به همین دلیل، واکسیناسیون و دیگر روشهای محافظتی هنوز هم ضروری است.
۵. آرمانت 
آرمانت که به آن سگ گوسفند مصری نیز گفته میشود، به افتخار شهری در مصر که معتقدند این نژاد از آنجا آمده است، نامگذاری شده است. این نژاد در حال حاضر توسط فدراسیون جهانی سگها (FCI) شناخته نمیشود. اگرچه تاریخچه آن کاملاً روشن نیست، اما تصور میشود که نتیجهی ترکیب نژادی میان سگهای محلی و دیگر نژادهایی باشد که از اروپا آورده شده است، مانند بیردد کالی(Bearded Collie). در حال حاضر، از آرمانت به عنوان سگ گله برای دامها و همچنین برای نگهبانی استفاده میشود.
این سگ اندازه متوسطی دارد و وزن آن بین ۲۳ تا ۳۰ کیلوگرم است. آنها پوشش نیمهبلند و زبری دارند که در رنگهای مختلفی وجود دارد که رایجترین الگو ترکیب رنگهای سیاه و قهوهای است. بیشتر گوشهای ایستاده دارند، اگرچه برخی از آنها گوشهای آویزان دارند. بدن آنها عضلانی است، اندامهایشان بسیار قوی است و پدهای پاهایشان بهطور قابلملاحظهای ضخیم هستند تا بتوانند به راحتی در زمینهای مختلف حرکت کنند.
آرمانت شخصیت قوی، انرژی زیاد، بیباک، برونگرا و بسیار شجاع دارد. این سگ برای خانوادههای فعال ایدهآل است و با اجتماعی سازی مناسب، با کودکان و سایر سگها مهربان و صبور است. آنها بسیار سریع یاد میگیرند و هم بسیار هوشمند و هم بسیار دقیق هستند. آنها همیشه به هر چیزی که در اطرافشان اتفاق میافتد توجه دارند.
علاوه بر رعایت برنامه واکسیناسیون و ضد انگلها، مراقبت از پوشش آنها نیز مهم است. این پوشش به راحتی میتواند گره خورده و گره ایجاد کند. به طور ایدهآل، آرمانت باید بین سه تا چهار بار در هفته برس کشیده شود.
۶. بلدی 
فهرست نژادهای سگ مصری را با بلدی به پایان میرسانیم. نام این سگ از زبان عربی آمده و به معنی «محلی» است. در اینجا، این واژه برای نشان دادن این است که این نژاد سگ اصیل ملی است. سگ بلدی مصری در واقع یک نژاد خاص نیست. بلکه نامی است که برای سگهای خیابانی مصر که نتیجهی ترکیب تصادفی در طول سالها از نژادهای دیگر ساکن است، استفاده میشود. این نژادها شامل ایبیزا و فارو هاند هستند.
بیشتر سگهای بلدی حیواناتی لاغر و اندازه متوسط هستند که گوشهای بزرگ و ایستاده و دمی نیمهچرخیده دارند. پوشش آنها کوتاه است و معمولاً رنگ شن است. در برخی موارد، این رنگ با نشانههای سیاه یا سفید ترکیب میشود. به دلیل وضعیت خود بهعنوان یک سگ نیمهوحشی، سگهای بلدی محتاط و کمی بیاعتماد هستند، اما اگر مانند سایر سگها آموزش دیده و اجتماعی شوند، میتوانند همراهان شگفتانگیزی باشند.
به دلیل گسترش این حیوانات در سراسر کشور مصر، بسیاری از مردم از آنها سوءاستفاده میکنند، با آنها بدرفتاری میکنند یا بهطور بیرحمانهای آنها را برای کاهش جمعیتشان میکشند. خوشبختانه، امروزه چندین انجمن و گروههای حیوانات در حال مبارزه برای بهبود کیفیت زندگی این سگهای خیابانی هستند. آنها این کار را با ترویج عقیمسازی و جستجوی خانههایی برای پذیرش دائمی آنها، چه در داخل کشور و چه در سایر نقاط جهان، انجام میدهند.
هر منطقه و کشور در جهان، با توجه به موقعیت جغرافیایی، شرایط اقلیمی و فرهنگ خود، نژادهای خاصی از سگها را پرورش داده است که با محیط و نیازهای آن جامعه سازگار شدهاند. مصر نیز با تاریخ غنی و تمدن کهن خود، سگهایی با ویژگیهای منحصربهفرد داشته که برخی از آنها تا امروز باقی ماندهاند. اگرچه بسیاری از این نژادها بهطور رسمی توسط فدراسیون جهانی سگها (FCI) به عنوان سگهای مصری شناخته نمیشوند، اما تأثیر آنها در تاریخ و هنر مصر باستان غیرقابل انکار است.
سگهایی مانند فارو هاند، سالوکی و باسنجی نهتنها بخشی از میراین نژادها یادآور پیوند عمیق بین انسان و سگ در طول تاریخ هستند و نشان میدهند که چگونه حیوانات میتوانند با فرهنگ و زندگی بشر عجین شوند.
در نهایت، حفظ و احترام به نژادهای بومی هر کشور، نهتنها به عنوان بخشی از میراث طبیعی، بلکه به عنوان گواهی بر رابطه دیرینه انسان و حیوان، امری ضروری است. چه سگهای اصیل مصری باشند و چه سگهای خیابانی مانند بلدی، هر یک داستان منحصربهفردی دارند که شایسته توجه و مراقبت است.