۱۰ بیماری شایع در عروس‌های هلندی‌

۱. کلامیدیوفیلوزیس (تب طوطی)
این بیماری که به «تب طوطی» نیز معروف است، یکی از بیماری‌های رایج در پرندگان خانگی از جمله عروس هلندی است و عامل آن باکتری Chlamydophila psittaci است. این باکتری داخل سلول‌های بدن پرنده زندگی می‌کند، بنابراین درمان آن دشوار است.

علائم مشخصی ندارد و پرنده می‌تواند ظاهری کاملاً طبیعی داشته باشد. برخی علائم ممکن:

• بی‌حالی
• مدفوع آبکی با رنگ سبز لیمویی یا زرد
• کاهش اشتها یا بی‌اشتهایی
• ترشحات بینی
• دشواری در تنفس
• لرزیدن

این بیماری زئونوز است (از پرنده به انسان منتقل می‌شود)، بنابراین دامپزشکان توصیه می‌کنند آزمایش خون و مدفوع برای پرنده انجام شود.

۲. عفونت‌های قارچی
عروس‌های هلندی‌ مستعد عفونت قارچی به‌ویژه توسط Macrorhabdus ornithogaster هستند. این بیماری بیشتر در پرندگانی با سیستم ایمنی ضعیف، نگهداری در شرایط غیربهداشتی یا در حال مصرف دارو دیده می‌شود.

علائم:

• کاهش وزن
• اسهال
• وجود غذای هضم‌نشده در مدفوع
• بی‌حالی

تشخیص با میکروسکوپ و آزمایش‌های تکمیلی انجام می‌شود. متأسفانه نرخ مرگ‌ومیر در این بیماری بالاست، اما درمان سریع ممکن است باعث بهبودی کامل شود.

۳. پنومونی آسپیراسیون
این بیماری در جوجه‌هایی که با دست تغذیه می‌شوند رایج است. اگر غذای زیادی وارد نای شود، می‌تواند باعث عفونت شود.

علائم:

• تنفس سنگین
• واکنش ضعیف به غذا دادن
• بی‌حالی

درمان بستگی به شدت بیماری دارد. موارد خفیف قابل درمان هستند اما موارد شدید معمولاً پاسخ خوبی به درمان نمی‌دهند.

۴. آب‌مروارید
در عروس‌های هلندی‌ مسن رایج است. اغلب پرنده‌ها خود را با کاهش تدریجی بینایی تطبیق می‌دهند.

علائم:

• کدورت چشم
• تردید در پریدن روی نشیمنگاه
• برخورد با اشیا

مراجعه منظم به دامپزشک توصیه می‌شود.

۵. نقرس
نقرس در اثر تجمع اسید اوریک (ناشی از سوخت‌وساز پروتئین‌ها) رخ می‌دهد، اغلب به علت بیماری‌های کلیوی.

علائم:

• درد مفاصل (به‌ویژه پاها)
• تورم مفاصل
• بی‌اشتهایی
• بی‌حالی
• ناتوانی در پرواز یا راه رفتن

نوع داخلی این بیماری می‌تواند باعث مرگ ناگهانی شود. درمان نیاز به داروهای تجویزی دارد و گاهی در موارد غیرقابل درمان، اتانازی توصیه می‌شوغد.

۶. چاقی
اگر وزن پرنده ۲۰٪ بیشتر از حد طبیعی باشد، چاق محسوب می‌شود. شایع‌ترین بیماری تغذیه‌ای در عروس هلندی است، به‌ویژه در پرندگانی که زیاد تخمه، آجیل و غذای خانگی می‌خورند.

علائم:

• دشواری در پرواز یا راه رفتن
• مشکل در تنفس

درمان شامل کنترل تغذیه، افزایش فعالیت و تغییر سبک زندگی پرنده است.

۷. گیر کردن تخم (Egg Binding)
در ماده‌ها دیده می‌شود و می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله کمبود کلسیم، ویتامین A، چاقی یا ژنتیک باشد.

علائم:

• نشستن طولانی در کف قفس یا لانه
• افسردگی
• چشمان نیمه‌بسته
• حرکات دمی (بالا و پایین رفتن دم)
• تنفس سخت

این مورد اورژانسی است و نیاز به کمک فوری دامپزشکی دارد. گاهی عمل جراحی نیز لازم است.

۸. مسمومیت با سرب و روی
در خانه ممکن است پرنده با وسایل دارای سرب یا روی (مثل زنجیر، زنگ، پرده، جواهر تقلبی، اسباب‌بازی‌های نامرغوب) برخورد داشته باشد.

علائم:

• کاهش وزن
• اسهال
• برگرداندن غذا
• ناتوانی در حرکت
• حرکات یا پرواز نامتعادل
• تشنج
• نابینایی

در موارد شدید و ناگهانی، علائم شدیدتر و سریع‌تر بروز می‌کند.

۹. ژیاردیا
این انگل روده‌ای در عروس هلندی شایع است. ممکن است بدون علامت باشد یا باعث رفتارهای عجیب مانند کندن پرهای زیر بال و ران شود.

علائم:

• کاهش وزن
• بی‌حالی
• استفراغ
• اسهال بدبو
• بی‌اشتهایی

تشخیص از طریق آزمایش مدفوع انجام می‌شود.

۱۰. تروما (آسیب)
عروس‌های هلندی‌ دستی که آزادانه در خانه پرواز می‌کنند، مستعد آسیب هستند. شایع‌ترین موارد:

• گاز گرفتن توسط گربه یا سگ
• برخورد با دیوار یا پنکه
• افتادن از مکان بلند
• گیر کردن پا در اشیا
• گاز گرفتن سیم برق و برق‌گرفتگی
• سوختگی با اشیای داغ

برای جلوگیری، خانه باید قبل از آزادی پرنده ایمن‌سازی شود.

درمان بیماری‌ها

همه این بیماری‌ها نیاز به تشخیص صحیح توسط دامپزشک پرندگان دارند. مثلاً درمان تب طوطی با داکسی‌سایکلین حداقل ۴۵ روز طول می‌کشد. عفونت‌های قارچی نیز با داروهای ضد قارچ و درمان حمایتی انجام می‌شوند.

در موارد شدید مانند پنومونی و مسمومیت، درمان شامل اکسیژن درمانی، گرم‌کردن، سرم‌تراپی و نِبولایزیشن است. در موارد غیرقابل درمان مثل نقرس شدید، گاهی مرگ آسان(اتانازی) پیشنهاد می‌شود.

برای چاقی، تغییر رژیم، فعالیت بیشتر و اسباب‌بازی توصیه می‌شود.

نتیجه‌گیری

نگهداری صحیح از عروس هلندی نیازمند چکاپ‌های منظم، قفس استاندارد، رژیم غذایی مناسب، برنامه فعالیت و ایمن‌سازی خانه است. هرگز سعی نکنید پرنده را در خانه درمان کنید، زیرا ممکن است وضعیتش بدتر شود. اگر احساس کردید پرنده‌تان مشکلی دارد، حتماً به دامپزشک مراجعه کنید و یا از بخش مشاوره تلفنی دامپزشکی و مشاوره آنلاین دامپزشکی با دامپزشکان ما در ارتباط باشید.